Ondanks kritiek gaat veel oppositie mee in zondebokpolitiek

Nog veel onduidelijk over uitkomst asieldebat

Deze week stemt Tweede Kamer over de wetsvoorstellen

Deze week stemde de Tweede Kamer over de Asielnoodmaatregelenwet en over het tweestatusstelsel. Na een urenlang debat donderdag 26 juni, dat door ging tot in de nachtelijke uren, was nog onduidelijk of- en hoe zeer- partijen zullen vasthouden aan hun kritiekpunten en eisen en of ze misschien tóch met voorgestelde maatregelen akkoord gaan.

Het meest triest bij het debat was de steeds terugkerende boodschap in verschillende formuleringen, door heel veel politici herhaald, dat ‘het er te veel zijn en de maatregelen nodig zijn om ons eigen volk nog kans op huizen te geven’ en soortgelijke woorden. Allerlei tegengeluiden van ciritici, juristen, adviesorganen en deskundigen werden genegeerd, ook als ze de feiten, nadelige gevolgen, het nut, effect en de juridische haalbaarheid van voorstellen ter discussie stelden of onderuit haalden.

Veel oppositieleden vonden dat het demissionaire kabinet op veel kritiekpunten en vragen onvoldoende duidelijkheid geeft, met steeds als excuus ‘er moet iets gebeuren’ (hoe zinloos, feitelijk onwaar en onhaalbaar ook, los van de nadelige gevolgen), het zou allemaal volgens hen heel erg noodzakelijk zijn, omdat ‘de kiezers en het land dat willen’. Slechts weinigen wezen erop dat vluchtelingen de zondebok zijn van jarenlang wanbeleid en dit slechts schijnoplossingen zijn, die zelfs op veel terreinen averechts kunnen werken of anders andere nadelige gevolgen zullen hebben.

Zondebokpolitiek in plaats van aanpakken woonproblemen

Ondanks dat asielzoekers slechts een klein onderdeel zijn van het totaal aantal migranten dat ons land binnenkomt, dat het aantal mensen dat asiel vraagt enorm gedaald is, dat er al andere vergaande aanscherpingen ingevoerd zijn op het gebied van toelating en asiel, dat nieuwe aanscherpingen in Europees verband volgend jaar van kracht worden, toch blijven de partijen uit het gevallen kabinet en andere partijen ‘om het volk tevreden te stellen’ en geen kiezers te verliezen bij de volgende verkiezingen, doorgaan met onzinnige en onmenselijke zondebokpolitiek. Als ze hun zin krijgen verwacht STIL dat het veel meer problemen oplevert dan oplossingen brengt (als er al ergens oplossingen voor komen). Maar het ging in het debat dan ook vaak niet om feiten.

Er zijn veel andere (grotere) oorzaken te noemen voor de woningnood en andere effectievere maatregelen te verzinnen daar iets aan te doen, die niet leiden tot meer ontmenselijking, criminalisering, mensenrechtenschendingen van mensen die niet voor hun plezier hun land verlieten. Maar daar ging het evenmin over in het urenlange debat afgelopen donderdag.

Beperken van rechten en mensenrechtenschendingen

Het ging wel over vreselijke maatregelen waar een meerderheid van de Tweede Kamer voor lijkt te zijn, om de rechten van mensen die hier asiel vragen in te perken maar ook die van mensen zonder verblijfspapieren en gezinnen van vluchtelingen die zich willen herenigen.

Deels verwachten deskundigen en juristen dat voorstellen door de nationale of Europese rechter tegengehouden zullen worden, zoals vaker gebeurt. Deels zullen ze wel degelijk praktijk kunnen worden, met grote gevolgen voor vluchtelingen, mensen zonder papieren, organisaties zoals STIL en de grote steden en samenleving. Daar verwachten we meer mensen op straat zonder toegang tot inkomen. Er lopen tegelijkertijd nog wel rechtszaken die draaien om de vraag of het op straat zetten van mensen zonder toegang tot inkomen en voorzieningen niet in strijd is met het Europees mensenrechtenverdrag, omdat het onmenselijke behandeling zou zijn. Een Amsterdamse rechter bepaalde kort geleden dat dit inderdaad een schending van het Europees mensenrechtenverdrag is (art 7 EVRM).

Onduidelijk of kritiek Kamerleden weerhoudt van vóór stemmen

Krititek van adviesorganen over nut, noodzaak, effectiviteit en juridsche haalbaarheid en kritiek van uitvoerende instanties over de gevolgen en uitvoerbaarheid, werd grotendeels genegeerd. Oppositieleden kaartten dit aan, vele moties en amendementen werden ingediend. Maar totaal niet zeker is hoezeer men vast houdt aan de kritiek of morgen toch akkoord zal gaan omdat men maatregelen nodig acht om de ‘instroom te beperken’. Dat is althans de wens en het geloof van het gevallen kabinet en de meerderheid van de Kamer, en ook de aanleiding voor deze wetsvoorstellen. Sommige kansrijk lijkende moties en amendementen betekenen nog meer verslechteringen.

Alles draaide (en draait) erom maar te kunnen doen alsof we ‘nu eindelijk eens iets gaan doen’. De feiten lijken niet erg veel waard in het debat. De mooie praatjes wel. Niet alleen van regeerders, ook sommige politici pretendeerden een soort van humaan te zijn, terwijl ze niet of in onze ogen onvoldoende twee belangrijke punten onderuit haalden: de noodzaak en effectiviteit. En vooral onvoldoende de gevolgen benoemden voor de mensen die moeten vluchten en dat dit pure zondebokpolitiek is.

Het zag er eerder naar uit dat in de Tweede Kamer een meerderheid mogelijk was en is voor de meeste of alle voorstellen maar dat mogelijk enkele door de oppositie gevraagde aanpassingen nodig zijn om straks ook een meerderheid in de Eerste Kamer te krijgen. Met het vertrek van Wilders leken die aanpassingen (en dus een akkoord van de Eerste Kamer) zelfs meer haalbaar omdat de andere partijen uit de demissionaire regering meer bereid zouden zijn tot aanpassingen. Maar hier kwam verandering in doordat de PVV kort voor het debat dreigde de beide wetten te zullen tegenhouden, door tegen te stemmen, omdat het allemaal niet ver en niet snel genoeg zou gaan.

Wetsvoorstel steunen, slap aftreksel ervan of tegenstemmen?

De PVV steunt alle maatregelen, maar als die ‘helemaal worden uitgekleed’, zoals een van de Kamerleden donderdag zei, en het een ‘slap aftreksel’ wordt, gaat de partij niet akkoord. Genegeerd wordt het feit dat het zonder die aanpassingen niet haalbaar is door beide Kamers te komen. Voor wie zijn die woorden dan bestemd? Om alsnog achteraf de anderen de schuld te kunnen geven voor het niet doorgaan van aanscherpingen en invoering van het zogenaamd strengste asielbeleid ooit? De PVV wil tot nu toe niet verklappen of Kamerleden van die partij dinsdag toch vóór gaan stemmen om te voorkomen dat het allemaal helemaal niet doorgaat. Hoewel de PVV de partij is die deze wetten zelf heeft voorbereid onder minister Faber, heeft ze nu voorwaarden of eisen gesteld om akkoord te kunnen gaan:

De Spreidingswet moet van de PVV per direct ingetrokken worden, ‘illegaal’ verblijf moet per direct strafbaar gesteld worden, en er kwam donderdag een nieuwe eis bij: Mensen die asiel vragen of een andere verblijfsvergunning, moeten bij aankomst in Nederland afstand nemen van Sharia wetgeving.

Vooralsnog lijken de anderen hier niet in mee te gaan. Ook als dit voor alle partijen betekent dat hun eerdere gezamenlijke plan mogelijk helemaal niet doorgaat, in welke vorm dan ook. Maar ook dát is weer niet helemaal zeker. Wie weet accepteren de voormalige regeerpartners van de PVV de voorwaarden alsnog. De BBB stelde als extra aanscherping voor ook hulp aan mensen zonder verblijfsvergunning strafbaar te maken. Ook op dát punt is onduidelijk wie ervoor zal stemmen, het lijkt vooralsnog, net als de algehele strafbaarstelling van ‘illegaal’ of onrechtmatig verblijf, geen meerderheid te halen. Maar niets is zeker.

Steun CDA nodig in Eerste Kamer

Steun van het CDA is nodig om voorstellen door de Eerste Kamer te krijgen, die partij pleit voor iets latere invoering van bepaalde maatregelen omdat door het Europese migratiepact dat vier maanden later moet ingaan, de IND dan in één keer zaken kan reorganiseren, in plaats van twee reorganisaties na elkaar. Er is kans dat het CDA zonder de door deze partij gewenste aanpassingen in wetsvoorstellen, niet voor gaat stemmen, en zeker de Eerste Kamer niet. 

Van de Kamerleden uit de oppositie die nu tégen de Asielnoodmaatregelenwet en het wetsvoorstel voor een tweestatussenstelsel (in deze vorm) zijn, zijn velen niet zozeer tegen het ‘beperken van de instroom’, velen deden hun best ook even te melden hoe nodig ze dat zelf ook vinden. Maar ze gaven aan dat het op deze manier niet goed gaat, niet werkt, nog niet goed voorbereid is, en dergelijke. Een Kamerlid van DENK formuleerde het als volgt: 

“Allemaal willen ze op de ruïnes van Faber spierballen laten zien in de  (….) campagne om maar zo hard mogelijk te kunnen meppen in de richting van vluchtelingen”.

Even duimen maar morgen.

 

Meer weten?

Lees hier advies of kritiek van

De Orde van Advocaten

Raad voor de Rechtspraak

Raad van State

Adviesraad Migratie

Adviesraad Justitie en Veiligheid

Lees hier eventueel een verslag van het debat op de website van de Tweede Kamer waar ook het woordelijke verslag te vinden is.

 

Welke voorstellen zijn er ?

Lees het hier:

 

STRAFBAARSTELLING NIET MEEWERKEN AAN VERTREK

Strafbaarstelling van niet meewerken aan eigen vertrek als mensen afgewezen zijn of zonder verblijfsvergunning worden aangehouden. Dit kan (naast de vreemdelingendetentie die al mogelijk is), een gevangenisstraf opleveren van zes maanden, mogelijk herhaaldelijk opgelegd.

Dit betekent los van de criminalisering en opsluiting tussen criminelen, dat ze ook een strafblad krijgen waardoor ze geen verblijfsvergunning meer kunnen krijgen. Dit is zorgelijk omdat bijvoorbeeld de Utrechste organisaties voor mensen zonder verblijfspapieren vaak alsnog asiel of andere verblijfsvergunning kunnen verkrijgen.

ONGEWENST VERKLARING VAKER MOGELIJK

Eerder kon dit enkel als iemand grote misdrijven gepleegd had, straks, als dit doorgaat, ook bij kleinere misdrijven en voor ‘vreemdelingen die strafbaar gestelde toezichtsmaatregelen meermaals hebben overtreden’, aldus het voorstel. Onduidelijk is wat dit betekent. Er staat bijvoorbeeld wel dat iemand niet automatisch ongewenst verklaard wordt bij niet meewerken aan eigen vertrek. Het opleggen van een inreisverbod zal ongewenstverklaring niet meer in de weg staan. Als ongewenst vreemdeling mag iemand vijf of tien jaar niet in NL komen. En als diegene hier wel blijkt te zijn, kan dit ook weer zes maanden strafgevangenis opleveren.

VERLENGEN DUUR VREEMDELINGENDETENTIE

Vreemdelingendetentie kan verlengd worden, nu is het maximaal 18 maanden, straks max 24 maanden (Mogelijk is dit een wetswijziging voortkomend uit het migratiepact, maar het zit eraan te komen). Ook kan die 24 maanden bij ‘cirminelen en overlastgevers’ (wat dat ook moge zijn), verlengd worden.

ALLEEN NOG TIJDELIJKE VERBLIJFSVERGUNNING

Vluchtelingen die asiel krijgen, krijgen alleen nog maar een tijdelijke verblijfsvergunning, voor drie jaar, die steeds verlengd moet worden, geen permanente vergunning meer. Waarschijnlijk geldt dit niet voor andere verblijfsvergunningen, maar dit is niet zeker.

GEEN VOORNEMENS PROCEDURE MEER

De asielprocedure versobert en vluchtelingen krijgen veel minder rechten, het wordt moeilijker asiel te krijgen, vluchtelingen hebben minder rechten en de voorlichting, steun en rechtsbijstand vermindert.

MOEILIJKER NIEUW ASIELVERZOEK

Tevens komt er, als de wet aangenomen wordt, een strengere beoordeling van de nieuwe feiten en omstandigheden, de nieuwe informatie die mensen aanleveren als ze een nieuw asielverzoek doen (hier is eerder al een aanscherping op gekomen en eveneens waren er al aanscherpingen op de bewijslast, dus de noodzaak hiervan is totaal niet duidelijk, behalve ‘minder minder minder’). De situatie is al zeer ernstig, hoe erg wil je het maken? Is een loterij niet beter? Het openbreken van het VluchtelingenVerdrag is voor partijen bespreekbaar geworden. Evenals de vraag of we achter het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens kunnen blijven staan als het Europese hof zaken blijft 'tegenhouden'. Het hof blijkt gelukkig maatregelen vaak nog tegen te kunnen houden als rechters bepalen dat sprake is van mensenrechtenschendingen, vandaar dat sommige partijen de wens hebben hier vanaf te kunnen. Dit zou echter grote gevolgen hebben voor de hele EU-lidmaatschap.

GEZINSHERENIGING NIET MEER VOOR IEDEREEN MOGELIJK

Vluchtelingen worden ingedeeld in twee groepen, er worden twee soorten statussen gegeven, het zogenoemde Tweestatusstelsel (de andere wet waarover gestemd wordt 1 juli). De ene groep mag geen gezinsleden laten overkomen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen ‘gewone’ vluchtelingen' die dat nog wel mogen, maar dan na twee jaar, en oorlogsvluchtelingen, die het niet meer mogen.

Als STIL zijnde kennen we van dichtbij het grote verdriet en gemis dat mensen meemaken die jarenlang hun gezin en familie niet kunnen zien, er is nu al sprake van jarenlang gemis en ondraaglijke pijn. Hoe veel erger kan het worden? Als hereniging niet eens meer mogelijk is, nooit meer?

Er worden eveneens voorwaarden gesteld aan gezinshereniging, zoals dat men zelfstandige woonruimte moet hebben en een zelfstandig inkomen en zorgverzekering. Nog checken: dus n.a.w. met uitkering voor meesten niet mogelijk? 

GEZINSHERENIGING ALLEEN VOOR GEHUWDEN en minderjarige (eigen) kinderen

Ook mogen pleegkinderen, ongehuwde partners en meerderjarige kinderen niet meer herenigd worden. Dat gezinshereniging alleen voor gehuwden mogelijk is, is tegen het Nederlandse recht waarin ongehuwde relaties gelijk staan aan huwelijk. De vraag dus of dit juridisch haalbaar is. Ook is dit een probleem voor LHBT+ers (e.a.) die in hun land niet konden trouwen. Tevens voor mensen waarbij om geloofsredenen een huwelijk niet mogelijk was. Hierover zijn amendementen ingediend.

NATURALISATIE 

Naturalisatie, Nederlander worden, kan straks pas na tien jaar, niet na vijf jaar. Mogelijk was dit een motie en geen wetsvoorstel. check.

 

NOOT van de redactie:

Wegens tijdgebrek konden enkele openstaande vragen niet gecontroleerd worden (in lichtgrijs), dit zal zo snel mogelijk gebeuren. De redactie kon wel een groot deel maar niet het gehele debat volgen. Excuses dat er door haastwerk eerder enkele taal of typefouten in stonden.