Nu het CDA meegaat, is een meerderheid in de Tweede Kamer voor de aangepaste wet strafbaarstelling 'onrechtmatig verblijf'

Meerderheid in Eerste en Tweede Kamer voor strafbaarstelling

Gisteren werd in de Tweede Kamer duidelijk dat het CDA vóór het aangepaste wetsonderdeel over de strafbaarstelling van mensen zonder 'rechtmatig' verblijf zal stemmen. Vandaag wordt bekend of de stemming hierover al morgen plaatsvindt, of pas in het nieuwe jaar. Doordat het CDA en de SGP nu vóór zijn, zal in de Eerste Kamer naar verwachting ook een meerderheid vóór de asielwetten stemmen, waar dit een onderdeel van is. 

CDA overstag

Het CDA kan naar eigen zeggen met de aanpassing akkoord gaan omdat volgens die partij alléén uitgeprocedeerde asielzoekers die hun eigen terugkeer 'actief frustreren', strafbaar worden (NRC, gisteren). De partij is altijd al voorstander van het strafbaarstellen van mensen die niet meewerken aan hun eigen vertrek uit Nederland. Volgens de VVD worden met de wet enkel mensen vervolgd die 'overlast' plegen. De ChristenUnie corrigeerde dit gisteren in het Kamerdebat: Het geldt voor 'elke meerderjarige vreemdeling die onrechtmatig in Nederland verblijft' (NRC). De poging van de ChistenUnie om de strafbaarstelling uit de asielwetten te halen (waar dit onderdeel van is), mislukte.

Uitvoeringsinstanties: Er gaan niet meer mensen terugkeren

De Dienst Terugkeer en Vertrek, de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Koninklijke Marechaussee, de Raad voor de Rechtspraak, de politie en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten lieten de Kamer weten dat strafbaarstelling er in hun ogen niet aan bijdraagt dat uitgeprocedeerde asielzoekers eerder het land verlaten, meldt de Volkskrant vandaag. In de woorden van CU-Kamerlid Don Ceder: "Zij zullen door deze maatregel een gevangenisstraf krijgen, om vervolgens weer vrijgelaten te worden, omdat terugkeer in veel gevallen niet mogelijk is".

Demissionair minister Van Weel zegt dat hij de strafbaarstelling vooral als afschrikking wil hanteren. "Als je actief je terugkeer belemmert (...), moet je dat bekopen met het verlies van je vrijheid" (Volkskrant). D66 vraagt zich af wat de afschrikwekkende werking is nu er volgens de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), komende vijf jaar geen cellen zijn (NRC). CU wijst er ook op dat mensen met deze straf - bovenop bestaande maatregelen- niet opeens eerder gaan vertrekken. Meerdere instanties verwachten eerder minder dan meer terugkeer als gevolg van de strafbaarstelling, terwijl dat een van de beoogde doelen is van het demissionaire kabinet.

Niet uitvoerbaar en nadelige gevolgen > toch meerderheid voor invoering

Ondanks de ernstige signalen en grote hoeveelheid kritische reacties uit de gehele samenleving (van uitvoeringsinstanties, gemeenten, adviesraden, zorgverleners en vele anderen) en de zeer breed gedeelde mening dat de strafbaarstelling onuitvoerbaar is, geen meerwaarde heeft, niet het door het demissionaire kabinet beoogde doel heeft en juist nadelige gevolgen heeft, zal een meerderheid toch voor stemmen.

Vandaag zou over enkele moties gestemd worden (de uitslagen zijn nog niet te vinden op moment van schrijven), en zal eveneens bekend worden of de stemming over de gewijzigde Asielnoodmaatregelenwet (waar dit onderdeel van is) al morgen, of anders pas 12 januari, plaatsvindt. Vervolgens zal de Eerste Kamer ook nog moeten instemmen. Nu het CDA en de SGP 'voor' zijn, is ook daar een meerderheid. Het zal er dus echt van komen. De grootste partij van het land, alle uitvoeringsinstanties, adviesraden en vele critici zullen invoering niet tegen kunnen houden. Of er moet een wonder gebeuren.

Voor meer informatie, zie de website van het bondgenootschap 'Stop de Asielwetten' en eerdere berichten en nieuwsbrieven van STIL.